Kalwinizm
Krzyż hugenocki
Geneza Chrześcijaństwo Augustyn z Hippony Reformacja Protestantyzm
Teologia Biblia : Stary i Nowy Testament Trójca Święta Teologia przymierza Prawo i Ewangelia Usprawiedliwienie Pięć zasad protestantyzmu Sola scriptura Solus Christus Sola gratia Sola fide Soli Deo gloria Powszechne kapłaństwo wszystkich wierzących Zasada semper reformanda Pięć punktów kalwinizmu Całkowita deprawacja Predestynacja Supralapsarianizm Infralapsarianizm Zasada regulatywna Ikonoklazm Sakramenty Chrzest Wieczerza Pańska
Symbole wiary Apostolski symbol wiary Wyznanie nicejsko-konstantynopolitańskie Wyznanie atanazjańskie Institutio religionis christianae Trzy formy jedności Katechizm Heidelberski Konfesja belgijska Kanony z Dordrechtu Konfesja genewska Konfesja gallikańska Konfesja II helwecka Konfesja sandomierska Konfesja szkocka Standardy westminsterskie Konfesja westminsterska Mały Katechizm Duży Katechizm Deklaracja z Savoy Deklaracja z Barmen
Postacie Jan Kalwin Huldrych Zwingli Heinrich Bullinger Teodor Beza Wilhelm Farel John Knox Jan Łaski Jonathan Edwards Purytanie Hugenoci Pielgrzymi Afrykanerzy Karl Barth
Nurty Kalwinizm kontynentalny Prezbiterianizm Kongregacjonalizm Reformowani baptyści Anglikański Kościół niski
Polska Kościół Ewangelicko-Reformowany w RP Biblia Brzeska Ewangeliczne Kościoły Reformowane Kościół Dobrego Pasterza
Organizacje Światowa Wspólnota Kościołów Reformowanych Światowa Społeczność Reformowana
Portal • Kategoria

Kongregacjonalizm (od łac. : congregatio = wspólnota) to forma organizacji Kościołów protestanckich , której podstawą jest niezależność i autonomia poszczególnych wspólnot. Kongregacjonalizm jest jednym z ważnych kierunków w protestantyzmie, przede wszystkim w USA i Wielkiej Brytanii .

Teoretyczne podstawy kongregacjonalizmu stworzył teolog Robert Browne w 1592 (teoria unii), a przyjęli je tzw. dyssenterzy (początkowo głównie purytanie ) w Wielkiej Brytanii w następnych stuleciach; byli oni często określani jako "Niezależni" ("Independents").

Kongregacjonalizm często powołuje się na Biblię wskazując, że pierwotne wspólnoty chrześcijańskie nie miały rozbudowanej struktury zarządzania i centralnej władzy. Innym źródłem tradycji są lollardzi , waldensi i anabaptyści . Kongregacjonaliści angielscy odcinali się od hierarchicznego anglikanizmu i państwowego prezbiterianizmu w Szkocji ( Kościół Szkocki ).

Wśród pierwszych 102 purytańskich osadników, tzw. Pielgrzymów na statku Mayflower , aż 35 było kongregacjonalistami, szukającymi schronienia w Ameryce . Przywódca amerykańskich purytanów John Cotton w latach 30. XVII w. przekonał teologa kalwińskiego Johna Owena do zerwania z prezbiterianizmem . Pierwsze uczelnie w USA , m.in. Uniwersytet Harvarda i Uniwersytet Yale , założyli kongregacjonaliści. Stopniowo kongregacjonaliści zbliżyli się do doktryny unitariańskiej i wielu z nich zostało antytrynitarzami .

W 1931 powstała Unia Kościołów Kongregacjonalistycznych, która podkreśla niezależność poszczególnych wspólnot.

Obecnie krajem o największym odsetku kongregacjonalistów jest Walia ; większość z nich należy do Undeb yr Annibynwyr Cymraeg (Unii Walijskich Dyssenterów). Największa liczba kongregacjonalistów żyje w Stanach Zjednoczonych ; są to głównie wyznawcy Zjednoczonego Kościoła Chrystusa .

Znani kongregacjonaliści

• Calvin Coolidge - 30. prezydent USA
• Francis Crick - biolog
• Oliver Cromwell - polityk i dyktator angielski
• Walt Disney - twórca filmów animowanych
• Hubert Humphrey - wiceprezydent USA, 1963-69
• David Livingstone - odkrywca
• John Owen - teolog
• John Milton - poeta
• James Pierpont - założyciel uczelni Yale
• Harriet Beecher Stowe - pisarka- abolicjonistka

Linki zewnętrzne

• Zjednoczony Kościół Chrystusa (Jednota)
• Z dziejów kongregacjonizmu w Nowej Anglii w XVI i XVII wieku (Jednota)
• McConnell, Michael W. "Establishment and Disestablishment at the Founding, Part I: Establishment of Religion" William and Mary Law Review, Vol. 44, 2003 s. 2105+ ( ang. )
• kongregacjonalizm w Kanadzie ( ang. )
• w Wielkiej Brytanii ( ang. )
• w Szkocji ( ang. )
• United Church of Christ (USA) ( ang. )